Eş Başkan Bucak: Kadınların yoksulluk alanlarını birlikte onarmamız gerekiyor
Büyükşehir Belediyesi Eş Başkanı Serra Bucak, GABB’ın hazırladığı “Yoksulluğun kadın hali: Diyarbakır’da eşitsizliğin haritası” başlıklı araştırma raporunun açıklandığı basın toplantısına katılarak, "Kadınların yoksulluk alanlarını hep birlikte onarmamız ve onları da bu onarım sürecine katabilmemiz lazım" dedi.
Güneydoğu Anadolu Bölgesi Belediyeler Birliği (GABB) Kadın ve Aile Hizmetleri Müdürlüğünün, Sur ve Bağlar belediyeleri ile birlikte Sur ve Bağlar ilçelerinde kadın yoksulluğunun geldiği düzeyi tespit etmek ve çözüm önerileri geliştirmek amacıyla hazırladığı “Yoksulluğun kadın hali: Diyarbakır’da eşitsizliğin haritası” başlıklı saha araştırması raporu açıklandı. Yenişehir Belediyesi hizmet binasında yapılan basın toplantısına, Büyükşehir Belediyesi Eş Başkanı Serra Bucak, yerine kayyım atanan Mardin Büyükşehir Belediyesi Eş Başkanı Devrim Demir, Sur Belediyesi Eş Başkanı Fatma Gulan Önkol, Bağlar Belediyesi Eş Başkanı Leyla Ayaz, sivil toplum örgütlerinin temsilcileri ve belediye meclis üyeleri katıldı.
Toplantının açılış konuşması yapan Devrim Demir, aynı zamanda GABB Eş Başkanı olan Van Büyükşehir Belediyesi Eş Başkanı Neslihan Şedal’ın, belediyeye kayyım atanması nedeniyle gelemediğini bildirerek, Şedal’ın kadınlara selamını iletti. Kağızman Belediyesine kayyım atanmasına tepki göstererek konuşmasını sürdüren Demir, kayyım uygulaması ile bir kez daha Kürtlerin iradesinin hedef alındığını kaydetti. Demir, söz konusu kayyım politikasını kabul etmeyeceklerini sözlerine ekledi.
GABB tarafından yapılan çalışmanın Diyarbakır, Mardin ve Van’da yapıldığını, Diyarbakır’da pilot bölge olarak da Bağlar ve Sur ilçelerinin seçildiğini söyleyen Demir, toplantı kapsamında kadın yoksulluğuna dair yapılacak tartışma ve ortaya konulacak fikir ve önerilerin çok kıymetli olduğunu ifade etti.
Bin 866 kadınla görüşme yapıldı
Ardından raporun temel bulgularını açıklayan Sosyo Politik Saha Araştırmaları Merkezi (SAMER) Koordinatörü Yüksel Genç, proje kapsamında pilot bölge olarak belirlenen Sur ve Bağlar ilçelerinde 31 mahallede 18 yaş üstü bin 866 kadınla görüşme yapıldığını aktardı. Genç, “Sur ve Bağlar’da yaptığımız çalışma, klasik yoksulluk hallerini ve kadının deneyimleme biçimlerinin yoksulluğun ne kadar derin ve çaresiz kıldığını görmek, yoksulluğun yeni hallerini ve ne yazık ki yaygın bir biçimde hangi hallerde deneyimlendiğini aktarmak açısından önemli” diyerek söz konusu raporun verilerini açıkladı.
Eş Başkan Bucak: Sadece ekonomik yoksulluktan bahsetmiyoruz
Toplantının 2’nci oturumunda konuşan Büyükşehir Belediyesi Eş Başkanı Serra Bucak ise sahadan ve mahallelerden veri toplamanın çok önemli olduğunu ifade etti. Toplumun çok ağır bir tablo ile karşı karşıya kaldığını ve derinleşen ekonomik kriz süreçlerinde en çok kadınların yoksullaştırıldığını vurgulayan Eş Başkan Bucak, “Elbette erkek egemen sistemin şekillendirdiği pek çok mekanizma var, bunlardan azade düşünemeyiz. Sadece x ekonomik yoksulluktan konuşmuyoruz, aynı zamanda politik, sosyal, kültür sanat yoksulluğundan kentin her alanındaki yoksulluğundan bahsediyoruz. Elbette bu yoksulluğu konuşurken kapitalizmin, erkek egemen sistemle dönüşen yönünü vurgulamaktan geri durmayalım” dedi.
‘Toplumsal cinsiyet rolleri her geçen gün derinleşmekte’
Dünya genelinde kadınların ücretsiz bakım emeğine erkeklerden 2,5 kat daha fazla zaman ayırdığını, Türkiye’de ise bu oranın 4 katı olduğuna dikkat çeken Eş Başkan Bucak, sözlerini şöyle sürdürdü: “Yine kadınların büyük bir kısmı kayıt dışı ekonomide yer almakta, dünya genelinde kadınların sadece yüzde 26’sı sosyal güvence kapsamında yer almakta. DİSK-AR’ın raporuna göre her 10 kadından 4’ü yoksulluk ve sosyal dışlanma riski altında. Elbette sistemin cinsiyet temelli eşitsizlikleri ve ayrımcılığı derinleştirmesinde iktidarın kadına biçmiş olduğu rol ve her gün evin dört duvarına kapama politikasını göz ardı edemeyiz. ‘Evlerdeki işler yetmiyor mu?’, ‘Kadının en önemli kariyeri anneliktir’ gibi söylemlerin hepsi, bir yandan maddesel olarak yoksulluk orta yerdeyken eril sistemin, toplumsal yapımızın kıramadığımız rolleri ve rollerin yeniden bizi hapsetmeye çalıştığı alanlar olarak karşımıza çıkmakta ve her geçen gün derinleşmekte.”
'JINKART projesi saha çalışmamızda açığa çıktı'
Sur ve Bağlar’da yapılan çalışmanın benzerinin Kadın Politikaları Dairesi Başkanlığının Ben û Sen’de gerçekleştirdiğini anımsatan Eş Başkan Bucak, Ben û Sen de 362 kadınla görüşüldüğünü, söz konusu görüşmelerde kadınların ve çocukların sosyalleşebileceği alanların olmadığının görüldüğünü kaydetti. Yine yapılan saha araştırmasında kadınların ulaşım konusunda sorun yaşadığını ifade ettiklerini aktaran Eş Başkan Bucak, konuşmasına şöyle devam etti: "Aynı zamanda ekonomik yoksulluktan dolayı ulaşım kısmı büyük problemdi ve mesela JINKART projemizin yapı taşlarından biri bu saha çalışmasıdır. Görüşülen kadınların yüzde 50'si okuma yazma bilmediğini ifade etti. Yüzde 65’i aile desteği aldıklarını ve miktarı az bulduklarını belirtmişler. Ve yine tabi ki sahada kadınların yaşamış olduğu ekonomik sorunları araştırırken yalnızca ev içindeki yoksulluk üzerinden değil; sosyal çevre, mahallenin yapısı, bağımlılık, gençlerin hobilerini geliştirebilecek alanlar var mı yok mu gibi pek çok meseleye dair hem veriler toplandı hem de çıktı olarak önümüze konuldu."
Saha araştırmaları yaparken "Biz neler yapılabiliriz, aynı zamanda biz ne üreteceğiz?" sorusunu da tartıştıklarını ifade eden Eş Başkan Bucak, yerel yönetimlerin tek başına hiç durmadan istihdam üretebileceği bir model olmadığını söyledi. Kaynak geliştirme ve kendi kaynağını oluşturma noktasında belediyelerin iyi bir deneyime sahip olmadığını, bunun 8 yıllık kayyım süreci ile de bağlantılı olduğunu ifade eden Eş Başkan Bucak, "Biz DBB olarak neler yapmaktayız, kadınların istihdama katılımı, ev içi bakım hizmeti, ücretsiz ve düşük maliyetli kreşler gibi çalışmaları yürütmek durumundayız. Bunu kendi çalışmalarımızın odağına almış durumdayız" dedi.
'Yoksulluk alanlarını onarmamız gerekiyor'
Kadın istihdamında pilot bölgelere öncellik verileceğini aktaran Eş Başkan Bucak, bu durumun bir anda çözülecek bir mevzu olmadığını belirterek, "Kadınların diğer yoksulluk alanlarını hep birlikte onarmamız ve onları da bu onarım sürecine katabilmemiz lazım" diye konuştu.
Bağlar ve Sur Belediyesi Eş Başkanlarının değerlendirmesinin ardından sivil toplum örgütlerinin kadın yoksullaşmasına karşı yürüttüğü çalışmalar ve önerileri alındı.
