Bolat, Bakanlıkta, Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe ile düzenlediği basın toplantısında, mayıs ayı dış ticaret rakamlarını açıkladı.
Konuşmasına ekonomideki son verileri değerlendirerek başlayan Bolat, Türkiye ekonomisinin 2025 yılının ilk çeyreğinde yüzde 2'lik bir büyüme başarısı gösterdiğini söyledi.
Bunun son 22 yılın ortalaması olan yüzde 5,3'lük büyümeye göre mütevazı bir rakam olduğunun altını çizen Bolat, "Ancak antienflasyonist politikayla enflasyonun düşürülme sürecinde ve ilk çeyrekte yaşanan ağır kış ve soğuk şartları, dünya ticaretindeki korumacılık eğilimleri, ticaret savaşları gibi etkenleri düşündüğümüzde yine de memnun olduğumuz bir rakamdır." diye konuştu.
Bolat, ihracat açısından mayıs ayının tarihe geçtiğini, Cumhuriyet tarihinin aylık mal rekorunun kırıldığını, ikinci rekorun da 102 yılın, yani "1224 ayın" aylık ihracat rekoru olduğunu dile getirdi.
Mayıs ayı rekoruna da dikkati çeken Bolat, "Dördüncü rekorumuz da mayıs itibarıyla son bir yılın toplam mal ihracat rakamında da rekora ulaşmış bulunuyoruz." ifadesini kullandı.
Mayıs ayına dair ihracat rakamlarını paylaşan Bakan Bolat, "2025 yılı mayıs ayında ihracatımız 24 milyar 800 milyon doları geçmiştir. Bu rakam yüzde 2,7'lik artışı ifade etmektedir. Geçen yılın mayısı son rekordu. Orada da 24 milyar 182 milyon dolarlık tarihi rekor vardı. Yine bir mayısta aylık ihracat ve mayıs rekorunu kırmış bulunuyoruz." dedi.
- "Bu başarı zorlu rekabet şartlarına rağmen elde edilmiştir"
Bolat, nisan ayına kıyasla yaklaşık 4 milyar dolarlık net ihracat artışı sağlandığının altını çizerek, "Avrupa Birliği (AB) başta olmak üzere Orta Doğu ve Afrika ülkelerinde talepte gerileme vardı. ABD'de ise ticari kısıtlamalar artırıldığı için ABD pazarı da zorlaşmıştır ve bu saydığım pazarlarda Uzak Doğu ülkelerinin yoğun bir fiyat baskısı ve fiyat indirme söz konusu. Zorlu rekabet şartlarına rağmen bu başarı elde edilmiştir." diye konuştu.
İhracatı etkileyen olumlu ve olumsuz etkilere de değinen Bolat, bu yılın ilk 5 ayın 4'ünde ihracatın arttığını söyledi. Sadece şubatta ihracatın 314 milyon dolar düşük kaldığını, sebebinin de geçen yıl 29 gün olan şubat ayının bu yıl 28 gün çekmesi olduğunu ifade etti.
- "Ocak-mayıs döneminde ihracat 111 milyar dolara ulaştı"
Bolat, sektörel olarak bakıldığında motorlu kara taşıtlarında 846 milyon dolar, yarı kıymetli taşlarda 500 milyon dolar, elektrikli makine cihazlarda 296 milyon dolar, kazan ve makinelerde 278 milyon dolar, gemilerde de 233 milyon dolarlık artış yaşandığını belirterek, şu bilgileri paylaştı:
"Ocak-mayıs döneminde toplam ihracatımız yüzde 3,5 artışla 111 milyar dolara ulaştı. Aynı rakam geçen yılın ilk 5 ayında 107,2 milyar dolardı. 3,7 milyar dolar net mal ihracatında artış sağladık. Son iki yıl görevde olduğumuz süre içinde 24 ayın 17'sinde aylık ihracatımızda artış sağladık, 24 ayın 14'ünde tarihin en yüksek aylık ihracat rakamlarını elde ettik. Mayıs ayı itibarıyla son 12 ayda yıllıklandırılmış mal ihracatımız, Cumhuriyet tarihimizin en yüksek seviyesi olan 265,5 milyar dolara yükseldi. Son bir yılda 5 milyar dolar net artış var."
- "Dış ticarette dengeler kontrollü şekilde devam ediyor"
İthalat açısından da mayısın başarılı bir ay olduğunu anlatan Bolat, geçen yılın aynı ayına göre ithalatın sadece yüzde 2,1 artarak 31,3 milyar dolar olduğunu söyledi. İthalatta durulma olduğunu dile getiren Bolat, dış ticaret açığında da sevindirici bir tablo olduğunu bildirdi.
Bolat, dış ticaret açığının geçen yıla göre değişmediğini ve 6,5 milyar dolar olarak gerçekleştiğine işaret ederek, nisanda 12,1 milyar dolar olan dış ticaret açığının yüzde 40'ın üzerinde azaldığına dikkati çekti. Dengelerin mayısla beraber yeniden oturduğunu vurgulayan Bolat, mayıs ayında ihracatın ithalatı karşılama oranının yüzde 79,3 olduğunu belirtti.
İthalatın 5 aylık dönemde yüzde 5,7'lik artışla 152 milyar dolar olarak gerçekleştiğini ifade eden Bolat, şunları kaydetti:
"İlk 5 ayda 41 milyar dolar dış ticaret açığı gerçekleşti. Bu da dış ticarette dengelerin kontrollü bir şekilde devam ettiğini göstermektedir. İhracatın ithalatı karşılama oranı da yüzde 73 oldu. Bu yıl ihracat artışımız ocaktan bu yana iyi gidiyor, marttan itibaren bir ivmelenme başladı. Özellikle her ayın üçüncü, dördüncü haftalarında çok ciddi artışlar sağlayabiliyoruz."
Bakan Bolat, ihracat konusunda yakalanan tempoda ilerlemeye devam edeceklerini, 2025 yılını makul bir dış ticaret açığıyla kapatmak için hükümet, Bakanlık ve ihracatçılar ailesi olarak tüm güçleriyle çalışacaklarını söyledi.
Ticaret Bakanı Ömer Bolat, mayıstan ekime kadar lojistik ve turizm gelirlerinde yaşanacak gelir artışının hizmetler ihracatını önemli ölçüde artıracağını belirterek, "Hizmetler ihracatımızın mayısta yıllıklandırılmış olarak 116,5 milyar dolar olduğunu tahmin ediyoruz. Lojistik ve turizm gelirlerinin hızla artacağı bu dönemde cari açığı da makul seviyelerde tutacağız." dedi.
Bolat, Ticaret Bakanlığı'nda düzenlenen basın toplantısında, Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe ile mayıs ayı dış ticaret rakamlarını açıkladı.
Ocak-mayıs döneminde net mal ihracatı artışının 3,7 milyar dolar, mal ithalatı artışının ise 8,2 milyar dolar olduğu bilgisini veren Bolat, bu durumun temel sebebinin Aralık 2024'ten itibaren soğuk kış şartları nedeniyle uluslararası piyasalarda yaşanan doğal gaz fiyatındaki artış olduğunu söyledi.
Bolat, petrol ithalatından sağlanan tasarrufun, doğal gaz ithalatından verilmek zorunda kalındığına dikkati çekerek, şöyle konuştu:
"Otomotiv ithalatında 1,1 milyar dolar, işlenmemiş altın ithalatında yaklaşık 3 milyar dolar, tüketicilerimizin makul fiyatlarda et tüketebilmeleri için Tarım ve Orman Bakanlığının gerçekleştirdiği canlı hayvan alımında 750 milyon dolar ithalat gerçekleştirdik. Kahve ve kakaoda da uluslararası fiyatlar yükseldiği için ithalat hacmimiz yükseldi. Önümüzdeki aylarda yine ithalat konusunda aldığımız ve alacağımız tedbirlerle bu alanlardaki kontrollü süreç devam edecek."
Mayıs itibarıyla yıllıklandırılmış mal ithalatında yüzde 1,4 artış, ihracatta ise yıllık yüzde 1,9 artış gerçekleştiğini aktaran Bolat, yıllıklandırılmış dış ticaret açığının da 86,7 milyar dolar civarında seyrettiğini bildirdi.
- Hizmet ihracatında artış sürüyor
Bolat, ihracatın ithalatı karşılama oranının yüzde 75,4 olduğuna işaret ederek, "Hizmet ihracatı tarafında da önemli ilerlemeler kaydettik. 2002'de 14 milyar dolar olan hizmet ihracatı, 2023'te 106 milyar dolara, 2024'te ise 115 milyar dolara yükseldi. Hizmet ihracatı geçen yıl bize 62 milyar dolar net fazla sağlayarak, cari işlemler açığının kapanmasında etkili oldu. Bu yıl sağlamayı hedeflediğimiz net fazla da 121 milyar dolar." ifadelerini kullandı.
Lojistik ve turizm gelirinin önemli ölçüde düştüğü ocak-mart döneminde hizmetler ihracatının 21,6 milyar dolar olarak gerçekleştiğini vurgulayan Bolat, şu değerlendirmede bulundu:
"Mayıstan ekim ayına kadar geçen süre lojistik ve turizm gelirlerinin etkisiyle hizmetler ihracatının hızla yükseleceği bir dönem olacak. Hizmetler ihracatımızın mayısta yıllıklandırılmış olarak 116,5 milyar dolar olduğunu tahmin ediyoruz. Lojistik ve turizm gelirlerinin hızla artacağı bu dönemde cari açığı da makul seviyelerde tutacağız. Burada önemli olan cari açığın milli gelire oranı. Bu oran 2023'te yüzde 3,5 iken 2024'te yüzde 0,8'e düştü. 2025'in ilk 3 ayında ise yüzde 0,9 olarak istikrarlı pozisyonunu devam ettirdi."
- En çok ihracat gerçekleştirilen ülke Almanya
Bolat, ocak-mayıs döneminde ihracatını en çok yükselten sektörlerin sırasıyla 1,5 milyar dolar artışla altın ve mücevher, 1,2 milyar dolar artışla motorlu kara taşıtları ve otomotiv, 770 milyon dolar artışla savunma sanayisi, 453 milyon dolar artışla elektrikli makine ve cihazlar, 349 milyon dolar artışla demir çelik ürünleri olduğunu söyledi.
Söz konusu dönemde, en çok azalışın olduğu sektörlerin ise sırasıyla mineral yakıtlar, örülmemiş giyim eşyası, un ürünleri, demir çelik ve örme giyim eşyası olduğu bilgisini veren Bolat, "İthalata baktığımızda en çok azalış 709 milyon dolarla demir çelik sektöründe gerçekleşti. Bu sektörü, 534 milyon dolarla mineral yakıtlar, 349 milyon dolarla hububat, 202 milyon dolarla metal cevheri ve 157 milyon dolarla hava ve uzay taşıtları izledi." dedi.
Bolat, yılın ilk beş ayında ithalatta en çok artış gösteren sektörlerin ise sırasıyla kıymetli taşlar, motorlu kara taşıtları, elektrikli makineler, alüminyum ve kakao olduğunu belirterek, şöyle devam etti:
"Ocak-mayıs döneminde en çok ihracat gerçekleştirilen ülke 9,2 milyar dolarla Almanya oldu. Almanya'yı 7 milyar dolarla İngiltere, 6,6 milyar dolarla ABD, 5,8 milyar dolarla İtalya, 4,9 milyar dolarla Irak takip etti. Avrupa Birliği 48,3 milyar dolarla ihracatımızın yüzde 40'ından fazlasını oluşturdu. 2025'in ilk 5 ayı itibarıyla Suriye ile 1,3 milyar dolarlık ihracat yaptık. İsrail'le ihracatı ve ithalatı geçen yıl mayısta kapamıştık. Dolayısıyla burada da yüzde 100'lük bir azalış var. Mali ambargo ve banka ödemelerindeki sıkıntılar nedeniyle Rusya ile ticaretimizde de biraz azalış var. Irak ile de bir azalış var ancak bunun sebebi Kuzey Irak ile merkezi hükümet arasındaki gümrük düzenlemeleri konusunda yaşanan bazı ihtilaflar. Bunlar mayıs ayının ortasında çözüldü."
- İhracatçılara destekler ve ticaret diplomasisiyle katkı
Bolat, ihracatçılara yönelik oluşturulan teşvik tedbirleri, destek paketleri, Eximbank'ın 52 milyar dolarlık finansman kredi kaynakları, İhracatı Geliştirme AŞ'nin bu sene 165 milyar liraya ulaşacak kefalet paketleri ve Türk Ticaret Bankasının yıl sonuna kadar 150 milyar liraya ulaşacak reeskont kredileriyle ihracatçıların yanında yer almaya devam edeceklerini dile getirerek, bunun yanında ticaret diplomasisi alanında da önemli ilerlemeler kaydettiklerini bildirdi.
İspanya'da geçen hafta görüşmeler yaptıklarını anımsatan Bolat, şunları kaydetti:
"Ocak-mayıs döneminde 27 ülke ile karma ekonomi komisyonu ve ikili toplantılar yaparak, anlaşmalar imzaladık. Bunlar arasında Slovenya, Çad, Şili, Kamerun, Birleşik Arap Emirlikleri, Finlandiya, Hollanda, İspanya, Libya, İtalya, Bulgaristan, İngiltere, Azerbaycan, Pakistan ve İspanya var. Yarın sabah da Paris'e, OECD'ye gideceğiz, orada önemli toplantılar gerçekleştireceğiz. 1 Temmuz'da Türkiye-AB Yüksek Düzeyli Ticaret Diyaloğu'nun ikincisini Ankara'da gerçekleştireceğiz. Rusya ile haziran ayında Moskova'da Karma Ekonomik Komisyonu toplantımız olacak."
